ارزیابی حریم و سازوکار گسل شمال تبریز و برآورد رفتار لرزه زمین ساختی این گسل بر گستره شهر تبریز

با توجه به شواهد ریخت زمین ساختی و داده های صحرایی، گسل شمال تبریز از سه قطعه اصلی تشکیل شده است. امتداد کلی این سه قطعه n60w بوده ولی میزان شیب و رفتار هر یک از این قطعات متفاوت از یکدیگر می باشد. قطعه شمالی این گسل دارای شیبی بین 60 تا 75 درجه به سمت ne و سازوکار امتدادلغز با مولفه معکوس، قطعه میانی دارای شیب حدود 40 درجه به سمت ne و مولفه معکوس آن مشهود بوده و قطعه جنوبی آن دارای شیبی بین 52 تا 65 درجه به سمت sw بوده و حرکت امتدادلغز راستبر و مولفه معکوس آن آشکار می باشد. شواهد صحرایی حاکی از بالاآمدگی بلوک شمالی این گسل در قطعه شمالی آن و نیز بالاآمدگی بلوک جنوبی این گسل در قطعه جنوبی آن می باشد. با توجه به جابجایی 518 متری مخروط-افکنه ای توسط این گسل و همچنین نامعلوم بودن سن دقیق رسوبات این مخروط افکنه، با در نظر گرفتن حداکثر سن دو میلیون سال (دوره کواترنری) برای رسوبات این مخروط افکنه، و با فرض اینکه این جابجایی توسط رخداد زمین لرزه های متعدد ایجاد شده و توسط حرکت تدریجی در طول این گسل نمی باشد، با در نظر گرفتن حداکثر جابجایی افقی 23 cm در هر رخداد زمین لرزه ای با بزرگای ms=7.4، حداکثر دوره بازگشت زمین لرزه ای با این بزرگا برابر با 888 سال می باشد. با توجه به پیشینه لرزه ای شهر تبریز، فرمول لرزه خیزی این شهر logn(ms)= 2.47 – 0.705 ms می باشد. براساس رابطه گوتنبرگ- ریشتر دوره بازگشت زمین لرزه ای با بزرگای ms = 7.4 در این شهر برابر با 558 سال می باشد. میزان dbe برای سازه-هایی با عمر مفید 20، 50 و 100 سال در شهر تبریز به ترتیب برابر با ms=5.3، ms=5.9 ، ms=6.3 و میزان mce برای سازه هایی با عمر مفید 20، 50 و 100 سال در این شهر به ترتیب ms=6.7، ms=7.3 و ms=7.7 می باشد. با توجه به بررسی های لرزه زمین ساختی ما، بیشترین خطر لرزه ای در شهر تبریز از جانب گسل شمال تبریز می باشد به طوری که این گسل در دوره های 50، 100 و 475 ساله با احتمال تجاوز 64% می تواند زمین لرزه ای با pga افقی میانگین به ترتیب 0.18g ، 0.23g و 0.43g را در شهر تبریز ایجاد کند.